Karon, Kaniadto ug sa Umaabot

( kining maong sinulat akong gipadala sa yahoo bisaya group niadtong Nob. 11, 2008)

Mga Kaabay,

Ning atong panahon karon, atong mamatikdan ang pagdagsang sa lahi ug bag-ong matang sa tawo. Bisan asa ka moadto - sa mga "malls", mga tulunghaan, sa kadalanan, ug bisan sa mga balay sa atong mga silingan, makakita ta ug mga "Fil-Am"."Fil- Chinese", Mestiso Katsila, 'Fil-Japanese" , "Fil-Arabian" ug daghan pa kaayong mga nagkasagol nga rasa.

Ang panagminyo sa duha ka tawo nga nagkalahi ug rasa ug nasyonalidad maoy usa ka panagtagbo sa kultura sa duha ka gigikanan nga mga dapit . Matag usa ka habig ( asawa ug bana) nagdala ug mga gawi, pinulongan, pagtuo ug kinaiya nga lahi sa iyang bag-ong kapikas sa kinabuhi. Tungod kay silang duha kapikas na man sa usag-usa, maninguha sila nga mahingpit ang ilang pagkausa diha sa pag-umol ug mga pamaagi sa pagsinabtanay sumala sa ilang tagsa-tagsa ka kasinatian pagkakaron ug sa kaniadto nga wala pa sila magkatagbo.

Samtang magpadayon sila sa maong kahimtang, hinay-hinay nga magtubo ang ilang banay sa dihang makabaton sila ug anak...

Pananglit Bisaya ang inahan, unya buot siyang magtubo isip bisaya ang iyang anak, maninguha siya sa pag-umol niini sa pamaagi nga binisaya. Tingali gamiton niya ang pinulongan nga binisaya sa iyang pakigsulti niini, ug tudloan niya kini sa mga maayong gawi nga naandan sa atong mga kagikan, iyang pakan-on sa mga pagkaon nga ila gyod sa mga bisaya, ug daghan pang mga butang nga maingon nga 'bisdak' gyod.ang iyang itudlo niini. Sa samang paagi, ang amahan, kon amerikano man, magtudlo sab sa maong bata sa mga pamaagi sa mga amerikano - sa pinulongan nga iningles ug sa mga kagawian nga inamerkano.. .

Hinuon may dakong posibilidad nga magsabot ang magtiayon kon unsa ang pamaagi nga buot nilang gamiton sa pag-umol sa ilang anak, binisaya ba o inamerkano. Unsa man kahay resulta niini sa pagtubo sa bata? Sa Iyang kinaiya isip molupyo sa usa ka dapit? Sa iyang pakiglambigit sa uban ug sa iyang pag-ila sa iyang pagka Siya o sa iyang pagka Tawo?

Maghatag ba ug dakong kahulogan sa iyang pagka Tawo ang iyang pagka bisaya o pagka amerikano o ang iyang pagkabunga sa duha ka rasa?...Unsa may kalainan kon mopili siya sa paggakos sa kinaiyang amerikanhon o sa pagka bisaya?... O sa pagdawat niya sa iyang kaugalingon nga bunga sa nagkasagol nga rasa?

Kining tanan nag-agad ra gayod sa gawasnong pagpili sa maong bata, apan .labaw sa tanan nag-agad kini sa iyang pagdawat sa iyang kaugalingon isip Tawo. Ug dinhi magagikan ang sukaranan sa tanan niyang paghunahuna ug panglihok-lihok sa iyang pagpakabuhi sa kalibotan.

Kon kini mao ang sukaranan sa iyang pagpuyo, iyang masinati nga siya Tawo nga sama sa uban - adunay pagkalahi. Mahimo siyang Tawo nga maantigo nga modawat sa pagkalahi sa uban.

Tawo nga dili molikay nga makigdugtong sa laing tawo. Dili mahadlok mawala ang iyang pagka tawo diha sa iyang pagdawat sa kinaiya sa uban. Hinuon malipay siya nga mapun-an ang iyang pagka mao.

Sama sa usa ka tulo sa tubig nga dili mahadlok mosagol sa lawod sa dagat!

Dili nato mapugngan ang dagan sa bag-ong kapanahonan karon. Nagkagamay ang kalibotan tungod sa mga bag-ong kaugmaran sa siyensiya ug teknoloheya. Ang panagtagbo ug ang pagkasagol di malikayan. ( Panamini ang bag-ong pangulo sa Estados Unidos nga si Barak Obama). Ang panagminyo sa mga nagkalain-laing rasa, kultura, pinulongan, kaalam ugbpa, nahilakip niining tanang kabag-ohan.

Ang panahon nag-uswag. Asa kini paingon ? Sa unahan, dili sa miagi na..

Ang kalamboan pataas, dili sa ubos.

Ang kahiusahan alang sa tanang katawhan, dili lamang sa gamayng pundok.

Ang dagan sa panahon karon mao ang Panagtakdo, Panagdugtong, Panagsinabtanay, Panaglambigit, Kahiusahan.

Ang kasaysayan sa usa ka katawhan maayo kaayo nga i-preserbar ug handumon aron sa paghatag ug kutay sa atong pagka kita. Apan gikinahanglan ba nga atong balik-baalikon ang mga gipangbuhat sa mga tawo kaniadto? Angayan ba gayod nga magkinabuhi sama sa atong mga kagikan? Angayan ba nga atong tuhoan ang tanan nilang gituohan kaniadto? Ang ilang Diyos ug mga gawi?Tinuod ba nga ang kinaraan mas maanindot o maayo pa sa bag-o?

Mao kini mga pangutana nga angayan hinuktokan ug tubagon sa tanang bisaya sa bag-ong panahon.

Kinahanglan nga magtuon ug magpalandong ang bag-ong bisaya kon unsaon niya pagpahaum ang iyang pagkabisaya sa kinatibukang dagan sa kalibotan nga nagkabag-o..

Mahinungdanon kaayo nga mahibawo siya sa mga panghitabo sa kasamtangan ug sa mga bag-ong kaugmaran sa iyang palibot.

Ug gikan niining mga kasinatian sa kasamtangan ug sa mga nangagi, maumol ang panglantaw nga angay niya kab-uton.

Sa kinatibuka-an, kining maong mga butang nga akong nahisgotan dinhi dili lamng alang sa mga bisaya kon dili alang sa tanang katawhan sa bag-ong panahon.


Bay Alan