Saturday, January 31, 2009

Si Hesus ug ang panon sa mga tawo

Samtang nakighinabi si Hesus sa iyang mga tinun-an, miabot panon sa mga tawo nga nagdala ug usa ka babaye nga nasakpan nila sa akto nga nakighilawas sa usa ka minyo. Ug matud pa nila:"Kining babayhana usa ka mananapaw. Ug basi sa balaod ni Moises, ang usa ka babayeng masakpang manapaw batuon kini hangtud mamatay. Unsay imong ikasulti niini?

Militikubo si Hesu ug nagsuwat -suwat sa balas pinaagi sa iyang tudlo. Human niini, mituyhad siya ug miingon: "Si kinsa man kaninyo ang walay sala maoy mouna pagbato niining babayhana. Ug mibalik siya ug suwat sa balas.

Nagtinan-away silang tanan. Ug sa kalit lang, ilang gibato si Hesus

Friday, January 30, 2009

ANG SAMBINGAY MAHITUNGOD SA BATANG DI MAHADLOK



Nalingaw kaayo si Dodong nga nagduwa-duwa ug naglakaw-lakaw kilid sa ilang balay samtang si Nanay nanilhig . Sa wa lang damha namatikdan na lang ni Nanay nga si Dodong tua na padung sa luyo sa balay ug layu-layo na sa iyang nahimutangan.

Gitawag niya kini sa kusog nga tingog: "Ayaw diha Dong ! Balik ngari."

"Ngano diay?" nagutana si Dodong.

"Kuyaw diha". Matud ni Nanay.

"Ngano man?" nangutana na sab si Dodong.

"Way tawo diha." Miingon si nanay.

Milingi-lingi si Dodong sa iyang palibot ug miingon: "Way tawo? Ako diay?"

Wednesday, January 14, 2009

Napulo ka tulumanon aron Ang Binisaya makat-onan pag-ayo ug ma-ampingan



Ni Atty. Manuel Lino Faelnar

Ten Commandments to learn and appreciate Binisaya

Adapted from "Ten Commandments of Catalan," by Atty. Manuel Lino Faelnar

1. Pagbinisaya gayud kanunay, labi na sa mga higala, banay, ug mga kasinati. Pagsa-ad sa imohang kaugalingon nga Binisay-an nimo kadtong mga hibal-an nimo nga makasabot kanimo.

Speak Binisaya all the time, especially with friends, family, and acquaintances. Promise to yourself that you will speak Binisaya to those you know would understand you.

2. Pagtahud sa ubang mga pinulungan apan patahura pod sila sa imoha.

Respect other languages but also demand respect for yours.

3. PagBinisaya: sa dalan, sa telefono, sa buhat, etc. Kun makasabot man gani sila, pagpadayon og Binisaya binsan kun mutubag sila kanimo og lahi nga pinulongan.

Address everyone in Binisaya: on the street, on the phone, at work, etc. If they understand you, continue to speak to them in Binisaya even if they answer you in another language.

4. Sa imohang mga kasinati nga dili pa makasabot kaayo og Binisaya, ipakita ang imong kadasig sa pagsabot kanila, hinay-hinayi sila'g Binisaya ug usahay ipahayag kanila unsay buot ipasabot sa pulong.

With acquaintances of yours who still don't understand Binisaya well, be enthusiastic in trying to understand them, speak to them little by little and explain some of the words to them from time to time.

5. Kun na-a kay makit-an nga naningkamot pagkat-on og Binisaya, tabangi. Ug pakit-a sila nga gimanggad nimo ang ilang pasundayag.

If you see someone who is making an effort in speaking Binisaya, help them. And show them that you value their gesture.

6. Ayaw buyaga kadtong dili buot buyagon, apan hatagi sila og sanglitanan nga muduol ug mangutana sa mga tawo kundi mga katukuran unsay mga pagpulong nga angay ilisdan. Magtinabangay ta sa pag-amping og Binisaya nga buhi ug maanyag.

Refrain from correcting those who do not wish to be corrected, but give them an example to ask persons or authorized entities which incorrect expressions are needed to be substituted. Let's help each other maintain a Binisaya that's alive and beautiful.

7. Pagtahud sa mga kalainan nga pagBinisaya sa matag dapit. Pakigsulti-sulti sa mga taga Cebu City ug Ormoc, Carcar ug Dalaguete, Barili ug Moalboal, Bohol, Baybay, Southern Leyte, Cagayan de Oro, Davao, Dumaguete, ug uban pa. Ug tun-i ang ilang mga linitukan ug ang lahi nga mga pulong sa matag dapit nga Bisaya. Mao kini ang kaadunahan sa Binisaya.

Respect the regional differences of Binkisaya. Speak with those from Cebu City and Ormoc, Carcar and Dalaguete, Barili and Moalboal, Bohol, Baybay, Southern Leyte, Cagayan de Oro, Davao, Dumaguete, etc. And get to know their accents and different words that we all have. This is the richness of Binisaya.

8. Pagsuskribir sa mga mantalaan ug magasin nga Binisaya. Ug hinaot nga ang imong mga ginabasa, ang mga sine ug programa sa television nga imong tanawon ug sa radyo nga imong paminawon, Binisaya.

Become a subscriber of Binisaya newspapers and magazines. And may the stuff you read, the shows you attend, the radio proagrams you listen to, the TV that you watch, etc. be all in Binisaya.

9. Pagtapat nga Binisayon nimo ang mga sulat ug kudlit-timaan.

Make the decision to write all letters and notes in Binisaya.

10. PagBinisaya sa mga saulog ug katiguman nga ligdong.

Use Binisaya at social gatherings and formal meetings.a

Tuesday, January 13, 2009

Ang Sugilanon ni Eking

ni ALAN K. CAÑA


Dugay na ming higala, sukad pa pagka bata namo. Nagpuyo si Eking uban ang iyang mga igsoon ug ilang inahan atbang sa among balay.

Biniyaan sa bana si manang Hilaria, nga iyang inahan, busa bata pa lang ang iyang mga anak mangita na kinig panginabuhi. Ang mga maguwang ni Eking kanunayng wala sa ila kay nangita lagi ug kwarta. Tungod kay kamanghuran man si Eking, siya ray mahablin sa ilang balay. Mao nga kanunay siya sa amoa, makigduwa nako.

Nakaila kaayo ko sa iyang kinaiya, ug ingon man, nakaila usab siya kanako. Sayod ko nga kon adunay gusto mahibaw-an o makat-onan si Eking , dili gyod siya molunga hangtod mahingpit ang iyang kahibalo niini. Hangtud gyod nga mabatid ug mahaniti siya sa mga pasikot-sikot sa buot niyang makat-onan.

Nagpangedaron pa kamig 9 anyos niadto dihang mihangyo siya nga tudloan nakog kumpisal. Si Eking gud wa man makahuman sa unang ang-ang sa elementarya, Busa wala pa siya matudloi unsaon pagkumpisal ug sa mga pangadyeon sa simbahan.

Tunga sa adlaw gyod namong bansay-bansay hangtud mamemorya niya ang tanang gikinahanglang mahibaw-an sa pagkumpisal . Apan tungod lagi kay di man ko kamao mangadye sa binisaya nga bersyon sa "act of contrition" wala ko kini iapil pagtudlo niya.

Pagka -ugma niana, sayo siyang niadto sa amo ug niingon:"Bay ingon si Lolo nga di kuno mahimong mokumpisal kung di kamao sa Ginoo kong Hesukristo.Mao kuno nay magpaila nga nagbasul ta sa atong mga sala."

Tungod ato napugos gyod kog pangita ug kopya sa maong pangadyeon aron itudlo niya. Ug tuod man nakakumpisal gyod si Eking.

Sa dihang nag-edad na mig 12anyos, gipalitan ko sa akong amahan ug sista. Tungod kay di man kasabot si Eking sa "chord chart", magsige intawon siyag pangutana nako unsay ngan sa mga tapoy nga akong gigamit samtang magtugtog ko. Tuod man wa dangti ug pila ka buwan moambas-ambas na ang iyang kamahoan nako sa pagpanista.

Dali siyang makat-on. Di sad gyod siya mohunong hangtud di siya mahimong batid.

Duna sad toy usa ka higayon dihang 17 anyos na mi, nabiktima siya sa usa ka pagpanunggab. Nag-ungaw sa kamatayon niadtong panahona si Eking, apan kaluoy sa Dios, naluwas ra siya.
Ug imbis nga siya untay mag-adtoan sa amo, ako nay mag-adtoan sa ila, kay nagmaluyahon naman siya atong panahona.

Gidad-an nako siya ug "chessboard", ug gitudloan nako siya sa mga lagda sa pagduwa sa "chess". tunga sa oras nakong tudlo niya sa mga lihok sa mga tawo-tawo sa maong duwa. Apan wa gyod ko niya buhi-i hangtud matudloan nako siya kung unsaon pagda-ug ang maong duwa. Gitudloan nako siya sa mga gahum sa hari ug rayna, sa bishop, horse, ug sa tanang tawo-tawo.

Didto magsugod ang pagduwa namo ug chess matag adlaw...Sa sinugdan, di pa gyod makadaog si Eking nako. Mikabat ang pipila lang ka adlaw, nagka-anam siyag kamaayo moduso sa iyang mga tawo.
Dangtan ug duha ka semana, makapilde na siya nakog panagsa.

Pag-abot ug usa ka buwan, di na gyod ko makadaug niya, bisan unsaon pa. Tungod diay to kay kung mopauli na ko, may lain diay siyang bisita nga iyang hagdun ug duwa sa chess. Bisan kinsay mobisita niya iya gyod nga pakigduwaan ug chess. Ug unya inig kagabii, magtukaw pa gyod siya pagduwa-duwa nga siya rang usa.

Mao gyod toy batasan ni Eking, di mohunong ug bansay-bansay hangtud mahimong batid.

Sa dihang nabaskog na ang lawas ni Eking, miuban na siyag panarbaho sa iyang mga igsoon sa "construction". Matag Sabado ra mi magkita kay usahay adto man siya motrabaho sa lagyong dapit.

Apan sa wala pa siya maglarga-larga, may mga panahon nga sige siya ug panghuwam sa akong Bisaya Magasin, unya magabasa-basa sad siya ug binisaya nga bibliya. Tungod niini, nadasig siya nga mobuhat ug sugilanaon, labi na nga ako siyang gisultihan nga ako usab naay mga sugilanon nga gibuhat apan maglisod lagi ko ug human niini.

kanunay kaming mag-estoryahay mahitungod sa panuwat, labi na nga gisultihan nako siya sa gisulti sa akong amahan nako, nga kadto diayng bana ni manang Hilaria,ang amahan ni Eking, mosuwat sad ug sugilanon. Sila diayng kaubana si Papa nga mag-abot kanunay sa barberohan aron maghisgot-hisgot mahitungod sa ilang mga sugilanaon nga gipadala sa Bisaya Magasin.

Nalipay si Eking nga nakadungog niini, ug misamot kaikag nga mosuwat.

"Magsuwat kog sugilanon, Bay", matud pa niya , buntag kadto na Lunes dihang nagbit- bit siyag bag ug naghuwat ug sakyanan paingon sa siyudad.

"Pabasaha gyod ko ha? Dason pa nako.

" Unsa man diay , ikaw may akong pataypon."

"Aw, ato diay ning ipadala sa Bisaya? Pangutana ko pang dala ang kahingangha.

"Unsa man diay?" Madasigong tubag ni Eking.

Midangat ug tulo ka semana una mi magkita pag-usab.

"Nia man lagi ka, mana ang trabaho ninyo?" Nangutana ko.

" Wa pa lagi, uli lang ko kay gihilantan ko, mora man kog napasmo. Sige man gud mig inom Tanduay didto, bisan wa pay panihapon"

"Imni lang nag himasmo, ayo lagi na", matud ko pa nga nagkatawa.

"Kumusta imong sugilanon"? Nangutana ko.

"Hapit na mahuman bay",nagngisi na mitubag siya kanako. "Ug ang nakanindot kay naay nagsunod sa panghitabo sa akong sugilanon", dungag pa niya.

"Imo diayng gipabasa ug lain? Masuhong to, maway lami. ipada man kaha to nato sa Bisaya?", pusot-pusot pa nakong pangutana.

"Way 'blema bay, igo ra kong mo-storya niya sa akong nasuwat anang adlawa, ug maghinam-hinam lagi siya kada gabii nga maghuwat sa sumpay sa akong estorya", paspas nga tubag ni Eking nga akong nasabot nga may nagpahipi nga kalipay ug kadasig, sama ba sa usa ka tawong nahiguma.

"Babaye sa? Bag-ong uyab nimo? Biliba gyod nako nimo oy.Hehehehe." Nagdungan mig pangatawa kay sa akong sabot natag-anan nako ang naa sa iyang huna-huna.

"O, bay, si Katrina", dali ra kaayong nakatubag si Eking.

Ug unya, nagpusot-pusot ang sumpay sa iyang gisulti. "pag=umangkon ni siya sa tag-iya sa balay nga among gitrabaho. Ginasto-an sa iyang uyo-an. Nag-eskuwela sa UV sa siyudad. Guwapa kaayo bay., buotan...ug labaw sa tanan ganahan kaayo siya maminaw sa akong mga isulti niya, kay lantip kuno kog panghuna-huna.. Mokanta sad ni siya bay, sama nato. Ako may tigduyog niya samtang magpundok mi sa "lawn" didto. Lingaw kayo siya nako. Hasta sad ko ko niya." Mapahiyumon siyang mitapos sa iyang asoy, samtang naglantaw sa layo, nga mora bag nahimuot kaayo sa iyang gihanduraw.

"Unya, giunsa man nimo pagsuwat nga trabaho man ka inig adlaw, storya pa mo ni Katrina inig kagabii?"., Maikugon akong nangutana niya kay nahadlok kong makapakgang sa iyang paghanduraw.

Pagkadungog niya sa akong pangutana, kalit siyang mingisi ug mipadayon sa pagsaysay:

"Alegre kaayo, bay, kay kada adlaw, samtang magsige mig trabaho magsuk-sok gyod ko ug lapis sa akong bulsa. Ug kung makahuna-huna kog unsay isumpay sa akong sugilanaon, magdali-dali dayon kog suwat ini. Sako sa semento, bulsita, putos sa sigarilyo, maoy akong suwatan..Sus! kataw-an gud ko sa among mga kauban, bay!.... Nagtuo diay sila nga nag-'compute' kog numero sa Jai-alai. Pero sige lang gyod kog suwat...Lingawa lagi nako, bay! Di man sad masuko nako ang tag-iya kay pakyaw man akong tarbaho, dako man kog agi pirme. Way 'blema, Sige lang gyod kog suwat." paspas nga pag-asoy ni Eking.

"Lain pay ato,Kumusta ang trabaho , bay? kinsa may imong mga tawo nga pakyaw man kaha na nimo?",Matud ko pa nga misimang sa among estorya.

" Nindot , bay. Tiaw mo nga naa koy tawo nga bag-o pa lang mi-gradwar pagka-'engineer', mi-apply ug pahenante nako kay gusto kuno siya makat-on sa trabaho una siya mokuha ug board! Gidawat nako bay, kay basin ra sa umaabot panahon nga hingpit na siyang 'engineer', makatabang sad siya nako, di ba?

Bitaw no? Apas-sumpay nako sa iyang gisulti.

"Mao lagi bay, buotan sad hinuon si Roger, kay mao may oiyang ngan. Mao gani siyay tigluto namog pamahaw kay adto man sad siya matug sa trabahoan, kay di man sad siya taga siyudad. gi-asayn nako nga tigluto mabuntag, sugot man lang sad. Siya ron maoy akong gisaligan didto sa trabaho. kasaligan man gyod siya . Sunod semana na lang tingali ko moadto aron pagsusi kung nahuman ba ang pakyaw. Nagtuo kung di ko maayo ug dali aning akong hilant, bay. Magpalagsik usa ko.

"Mobiya kag usa ka semana sa trabaho? di kaha to moligoy imong mga tawo didto?" Nangutana ko.

"Wa lagi 'blema, bay.Tua man si Roger". Masaligong tubag ni Eking nako.

Tuod man mi-abot gyod ug usa ka semana ug tunga una pa mibalik ang kabaskog sa lawas ni Eking. Nahibung ko nga sa pagkasunod adlaw human siya mibalik sa iyang trabahoan, nahiuli man lang sad dayon siya sa among dapit.

"Kadali nimo niuli,bay. Mana ang trabaho?' Matod ko pa dihang nagkatagbo mi daplin sa dalan.

"Mana" Mubong tubag niya sa akong pangutana,apan gisumpayan kinig, "ari ta sa bay na kay nginom tag tuba."

" Dako tingali kag ginansiya sa pakyaw no?..Sige adto ta!" Matud pa sad nako nga naghinam-hinam nga moinom ug tuba.
"Ginansiya ba uroy," pung pa niya.

"Sa dihang nahiluna na mi, diha nay tuba ug sumsuman. Nagsugod dayon kog pangumusta niya bahin sa sugilanon ug ni katrina.

Misugod dayon siyag sugilon kanako.

"Di na ko mosuwat ug sugilanon." Matud pa niya.

"Unsa?" Nahingangha ko. "Ngano gud tawn?" Apas-sumpay ko pa.

"Di na gyod ko magbuhat ug sugilanon." Matud pa niya pag-usab.

Wa na lang ko mag-usisa pa kay nakamatngon ko nga adunay nakahasul sa iyang huna-huna niadtong tungora. Wa pa gyod ko kadungog nga moingon s si Eking, "di na ko". Sa akong nahibaw-an, si Eking dili mohural, di mo-undang bisan unsa pa may makababag sa iyang agi-anan

Gihuwat na lang nako nga mosugilon siya kanako sa hinungdan nganong di na siya maghimo ug sugilanon.

Pagkataud-taod misugilon ra gyod siya.

Nagkanayon siya: "pag-abot nako sa trabahoan, bay, milahos gyod kog adto sa payag nga katulganan namong mga trabahador. Ni-diretso ko sa nahimutangan sa mga papel nga gisuwatan nako sa sugilanon.
Didto sa tumoy sa haliging kawayan sa may suok nako gisuk=sok ang maong linikit nga mga papel. Naghinam-hinam gyod kong makuha dayon to nako kay gamay na lang kaayog kuwang una matiwas kadto. Sa akong huna-huna, inig kuha nako sa mga papel, mopauli dayon ko dinhi kay ipa-tayp nako nimo aron dinhi na lang nako tiwasa ang maong sugilanoon. Ug unya, inig kahuman na nimo ug tayp, ipabasa dayon nako ni Katrina."

"Unya Bay, hai na man ron ang mga papel? Nangutana ko.

Mipadayon siya sa iyang asoy." Wala na didto ang mga papel .bay".

"Hai man diay? wa ka mangutana ni Roger?" Naghinam-hinam kong nagutana.

Mipadayon siya. "mao lagi , bay. Sa dihang nangutana ko niya, pwerte niyang katawa, dungan sa iyang pag-ingon, 'Katong naay sinuwat nga kataw-anan kaayo? Unsa diay to?'...Wa na lang ko motubag pa. Mipadayon na lang kog pangutana kung hai na ang mga papel. Ako siyang gisultihan nga mga linikit tong mga sako sa semento, bulsita, putos sa sigarilyo nga naay mga suwat-suwat. Matud pa niya, 'lagi kita lagi ko ato. Gibasa gani nako.' Sa dihang midason kog pangutana kung hai na. Matud pa niya, 'akong gidangilag sa abuhan'. Ug gisumpayan pa kini niya sa dakong bahakhak."

Nanghupaw si Eking, samtang naghuwat ko nga mopadayon siya sa iyang asoy.

"Wa koy laing nahimo gawas sa paglahos na lang ug adto sa kusina sa balay sa tag-iya sa among trabahoan, diin tua didto si katrina...Naghuna-huna ko nga sultian nako siya nga nawala ang akong sugilanon apan maghimo ko ug lain ug ipahinungod ko kini kaniya. Ug niining higayona tapuson ko na gayod ang maong sugilanon."

"Sa ato pa bay, maghimo kag bag-ong saugilanon? " Nangutana na sad ko.

"Di na ko magbuhat pag sugilanoin, bay. Tubag pa niya.

"Ngano man?" Dason pa nako.

Masub-anon siyang nagkanayon, "morag ma-priso tingali ko ani bay."

"Unsa?"

" Sa pagduol nako ni Katrina, maoy iyang gisugat nako ang balita nga mouban kuno siya ni Roger kay magtaban sila, ug matud pa niya maayong hikalimtan na lang nako siya sa hingpit."

'Unsay nahitabo , bay, pagkahuman ato?" gikulbaan ko kon unsay iyang itubag.

"Ningitngit ang palibot bay, mibalik ko sa payag ug gikulata ug gibunal-bunalan nako pag-ayo si Roger. Wa ko kahibawo buhi pa ba to siya kay tua gidala na man nila sa Ospital.Nagpaabot na lang ko sa supwena sa pulis. Mapriso na gyod tingali ko ani , bay."

"Ang sugilanon?"Nangutana na sad ko.

"Wala nay sugilanon.", matud pa niya samtang gi-inom niya ang katapusang baso sa tuba nga among gitagay.

"Humana kog panugid. Unsay akong penitensiya , dre?" Nagngisi siyang nangutana nako.

Thursday, January 8, 2009

Ang Kasaysayan sa Akong Kinabuhi

" Daghan pa kaayong mga butang nga gibuhat si Jesus, nga kon isulat pa ang tanan, nagtuo ako nga ang tibuok kalibotan dili gayod paigo nga kasudlan sa mga sinulat."
- Juan 21: 25

"What a wee little part of a person's life are his acts and his words !
His real life is led in his head, and is known to none but himself.
All day long, the mills of his brain is grinding, and his thoughts, not those other things, are his history. These are his life, and they are not written.
Everyday would make a whole book of 80. 000 words- 365 books a year,
Biographies are but the clothes and buttons of the man - the biography of the man himself cannot be written."
- Mark Twain

Niadtong miaging semana akong gisubay pagbalik ang akong mga sinuwat sa duha nako ka mga payag, didto sa Man About Town ug dinhi sa Lumad. Nalingaw ko nga nagbasa sa "archives' gikan gyod sa pagsugod nakog tukod sa maong mga payag hangtud sa kinabag-ohan nakong gipangmantala.

Samtang nagbasa ko , nakapangutana ko sa akong kaugalingon, " Unsa man kahay huna-huna sa tawong mobisita dinhi ning akong payag sa dihang makabasa sa akong mga sinuwat, mosubay sa mga kutay nga akong gipapilit sa bungbong, ug makapaminaw sa mga awit nga gituyo gyod nakog patugtog ?

Gisuhid nako pag-ayo ang tanang nahimutang sa matag payag. Ug samtang naghimo ko niini, daghang pangutana ang misantop sa akong huna-huna. Ang unang pangutana nagtumbok ngadto sa mga kutay ug sa mga sinuwat sa ubang tawo nga akong gipang-posts, labi na gyod didto sa Man About Town.Nganong ako man kining gipangbutang dinhi?

Human niadtong pangutanaha, nagpusot-pusot ang uban pang pangutana sud sa akong huna-huna. Unsa may kalambigitan niini sa ubang butang nga gituyo ko gyod ug pahiluna niining payaga? Unsa may nagtukmod nako pagpanghuwam ning mga huna-hunaa?.. Niadtong higayona sa akong pagbutang niini dinhi, unsa man kahay kahimtang sa akong panghuna-huna ug pagbati?..Nganong interesado man ko niining maong pagpadayag? Unsa may buot nakong makuha niini? Naghuna-huna ba kaha ko nga ipaambit ni sa uban o para lang gyod ni akong tun-an?

Communities, Garbage dump, videoke bar experience, Smiling Buddha, Laughing Jesus, St.francis, Meister Eckhart, Chardin, Peyote Cactus, Beer,Guitar Man, The Way of the Hippy, Eric Fromm, The Beat Generation Jack Kerouac, Alan Watts, Aldous Huxley, Quotes from the Bible, ,Zen, Centerung prayer, mindfulness meditation,reincarnation, CBCP, Poems by Ella Wheeler Wilcox...Folk music-, Jazz, rock and roll, etc.

Unsa may kalambigitan sa,matag usa niini sa akong kinabuhi - sa akong pagkaako?......Dinhi sa Lumad may mga balak ug awit kong minugna - Lutaw Panganod Lutaw, Tunob, Kristo-zen (haikus), gibusdikan mo ang akong matag tiki, Ligid sa panahon...Mga kasinatian sa pang-adlaw-adlaw - pagpanghatod ug bugas, adlawng natawhan. ugbpa. Mga awit binisaya, Pilita, Dulce, Girlie Lapinid, Susan Fuentes, Max Surban ,Yoyoy ....ugbpa...

Usa ra ba ka tawo ang naghipos niining tanan dinhi?..Wa ba ni magkasumpaki sila?

Nagkasumpaki ba?Tinuod kana, tungod kay sud sa akong kinahiladman, nagpunsisok didto ang daghan kong ginsakopan.Kining tanan kong mga tinapok pulos tipik sa akong pagka-ako. Dugtong kini sa akong pagkatawo.

Gagmayng mga lusok sa tipasi sulod sa usa ka sakong bugas.

Karon human nakog balik-lantaw sa mga nangaging panahon sukad pasugod nako ug tukod niining akong mga payag, akong napamalandongan ug naaninaw ang padulngan sa agos sa akong kinabuhi.

Akong nabalik-tan-aw ang mga suok-suok , mga eskina, mga liko-anan, karsada, kanal, lugot ug gagmayng dalan nga akong gisubay sa akong pagpanaw paingon sa sangkoanan natong tanan.

May mga tunob akong gibilin. Akong mga tunob. Akoy tag-iya. Maila ang kalahian sa akong mga tunob.

Ang mga nakasinati sa kong pagkatawo, makaila sa akong gibilin nga mga tunob. tungod kay ako ug ang akong tunob usa ra.

Daghang tunob ang akong nabilin ,dili lang dinhi sa dagitwanang. Ang uban tua mahimutang sa mga papel ug notebook nga may mga kinuris-kuris nga mga hulagway sa tawo , hayop, kahoy, sagbot, buwak, ugbpa.

May tunob akong gipiyal ug gihatag ngadto sa akong kahigalaan, Si Felix buta nga hangtud karon nagdala-dala pa sa mga awit nga akong minugna, usa sa akong piniyalan sa akong mga tunob. .

Ang pagtugtog ni Eking sa sista ginamit ang mga tapoy nga akong tinudlo kaniya, usa kadto sa akong mga tunob nga di na gyod mapapas.

Samtang may tunob pang mahibilin , bisan mopanaw man ako ug mahanaw sa panan-aw sa mga tawo, magpabilin pa gihapon kong ania. Tungod kay ang akong mga tunob ug ako usa ra man.

Mao kini akong nakutlo sa dihang mibalik-lantaw ko sa akong mga gipaambit sa akong mga payag.

Di ko kahimo sa pagsuwat sa tibuok kasaysayan sa akong kinabuhi. Kay matud pa lagi, kung isuwat ang tanan kong binuhatan di paigo ang kalibotan nga sudlan niini.

Tagsa ka libro matag asdlaw sa 365 ka adlaw sa usa ka tuig. Pila na may edad nako ron? Pila ka libro na man kaha untay nahuman kung gisuwat pa ang tanan?

Di na kinhanglan pang isuwat ang tanan. Igo na kaayong ipaambit ang gagmayng tipik sa akong kinabuhi ngadto sa uban.

Kining akong mga payag nagtug-an kaninyo sa akong pagka-ako.